Ako ste se ikada zapitali šta znače marketing i medija termini i izrazi poput cross-sell, inbound marketing ili skraćenice GRP, CPC, SOV onda je ovo pravo mesto za vas. Spomenućemo pojmove iz oblasti marketinga i medija sa kojima ćete se susretati i bliže ih objasniti. Vremenom ću dodavati pojmove kako bi lista bila što sveobuhvatnija. Neke od ovih termina verovatno već i znate, ali u slučaju da vam je potrebna brza referenca, sada je imate.
AFFINITY (Affinity Index) – predstavlja pokazatelj sklonosti određene ciljne grupe ka nekom mediju ili programu u odnosu na ukupnu populaciju. Može se izraziti u procentima ili apsolutnim brojevima. Računa se na sledeći način:
Affinity = % ciljne grupe / % total populacija * 100
AMR (Average Minute Rating) – prosečna vrednost Rating tokom vremenskog perioda od jedne minute.
API (Application Programming Interface) – set pravila, odnosno komandi u programiranju koja omogućavaju komunikaciju između aplikacije i određenog servisa (dva veb sajta na primer) kako bi došlo razmene informacija. Na primer ako na svom veb sajtu želim da prikažemo prognozu za određeni grad tada možemo iskoristiti API drugog veb sajta koji objavljuje podatke o vremenu i povezati ih.
B2B – model poslovanja koji podrazumeva da svoje proizvode i usluge prodajemo drugim kompanijama.
B2C – model poslovanja koji podrazumeva da svoje proizvode i usluge prodajemo krajnjim potrošačima.
BOTTOM UP APPROACH – pristup u kojem se manji delovi sklapaju u složenije celine, kako bi na kraju dobili jedan veoma kompleksan sistem. Iz aspekta marketinga to bi podrazumevalo da se analiza situacije i definisanje taktika sprovodi na najnižem nivou hijerarhije u organizaciji. Zatim se na višim nivoima definiše marketing strategija i formulisanje marketing ciljeva, a krajnju odluku o realizaciji donosi najviši nivo (CEO na primer).
BOUNCE RATE (Website) – pokazuje procenat korisnika koji su došli na naš veb sajt i odmah otišli, a da nisu kliknuli na bilo koji sadržaj ili otišli na neku drugu stranu našeg veb sajta.
BRAND MARKETING – predstavlja komunikaciju čiji je cilj da ostvarimo emotivnu vezu između našeg brenda i korisnika putem promovisanja brend identiteta i vrednosti. Na taj način jačamo kredibilitet, motivaciju i lojalnost kod korisnika, a sve u cilju podsticanja prodaje.
CALL TO ACTION (CTA)– predstavlja element na veb sajtu ili kreativnom rešenju koji poziva na određenu akciju. Ta akcija može biti prijava, kupovina itd. Primer za CTA može biti dugme sa tekstom “kupi” na baneru ili linkovan tekst “preuzmite e-book”.
CHURN RATE – jedan od pokazatelja uspešnog poslovanja. Može se odnositi na broj pretplatnika na određeni servis. Predstavlja odnos između broja korisnika koje smo izgubili tokom određenog vremenskog perioda i ukupnog broja korisnika koji smo imali na početku tog perioda. Izražava se u procentima.
Na primer ako je kompanija imala 500 pretplata na početku meseca, a na kraju tog istog meseca 450, onda se churn rate računa na sledeći način:
((500-450)/500)100 = (50/500)100 = 10%
CMS – softver dizajniran da olakša korisnicima kreiranje, editovanje i upravljanje sadržajem na veb sajtu, pri čemu nije potrebno da oni poseduju specijalizovano tehničko znanje.
CONVERSION – radnja koju korisnik čini nakon interakcije sa našom reklamnom porukom. Izražava se u procentima. Primer konverzije može biti kupovina ili prijava na newsletter.
CONVERSION RATE – takođe jedan od pokazatelja uspešnog poslovanja. Ako uzmemo za primer kupovinu na veb sajtu, onda Conversion Rate predstavlja odnos između broja korisnika koji su kupili proizvod i broja korisnika koji su videli našu ponudu na veb sajtu tokom određenog vremenskog perioda. Izražava se u procentima. Vodeći se prethodnim primerom računa se na sledeći način:
(450/500)*100 = 90%
CPC (Cost Per Click) – cena zakupa jednog klika. Računa se kao:
CPC = NET iznos zakupa / broj klikova
CPL (Cost Per Lead) – iznos koji je iskorišćen u okviru neke marketinške aktivnosti kako bi došli do Lead.
CPM (eCPM, vCPM) (Cost Per Mille) – cena zakupa hiljadu impresija. Možete se susresti i sa terminima poput vCPM (Viewable Cost Per Mille) i eCPM (Effective Cost per Mille).
vCPM predstavlja cenu koštanja hiljadu vidljivih impresija. Na ovaj izraz ćete obično nailaziti kod oglašavanja na internetu. Impresija se smatra vidljivom ako je minimum 50% reklamne poruke vidljivo minimum jednu sekundu. U slučaju banera možemo reći da je zabeležio vidljivu impresiju ako je minimum 50% piksela bilo vidljivo minimum jednu sekundu. Za video format kažemo da je ostvario vidljivu impresiju ukoliko je minimum 50% sadržaja (piksela) bio vidljiv minimum dve sekunde.
eCPM je termin koji se koristi za poređenje medija sa različitom metodom zakupa. Koristićemo opet primer oglašavanja na internetu. Recimo da smo se oglašavali na dva internet portal, portal A i portal B. Na portalu A smo imali zakup po danu, a na portalu B zakup po CPM. Tada, ako želimo da poredimo na kojem od njih je bilo jeftinije zakupiti hiljadu impresija koristimo eCPM. eCPM se računa na sledeći način:
eCPM = NET iznos zakupa * 1000 / broj impresija
CPP (Cost Per Point) – cena isporuke jednog rejting poena (1% ciljne grupe). Obično se koristi 30” CPP (CPP za program u trajanju od 30 sekundi). Računa se na sledeći način:
CPP = vrednost programa od 30” / Rating
CPV (Cost Per View) – cena zakupa jednog pregleda videa. Računa se kao:
CPV = NET iznos zakupa / broj pregleda
CRM (Customer Relationship Management) – tehnologija (softver) koja omogućava upravljanje svim interakcijama i odnosima sa postojećim i budućim korisnicima. Na primer softver koji omogućava upravljanje kontakt podacima klijenata, praćenje kontakata sa klijentima putem emaila ili telefonom, slanje personalizovanih emailova i zakazivanje sastanaka može se nazvati CRM.
CRO (Conversion Rate Optimisation) – proces unapređenja stope konverzije korišćenjem raznih tehnika i testiranjem rezultata. Podrazumeva optimizovanje iskustva za posetioce veb sajta koje će doprineti da kupe proizvod ili se prijave na servis na tom veb sajtu.
CROSS-SELL – termin koji se koristi u internet trgovini. Podrazumeva da kupcu pored proizvoda koji je inicijalno došao da kupi prodamo i komplementarni proizvod i na taj način povećamo vrednost kupovine. Na primer, kupac je došao da kupi mobilni telefon i pored mobilnog telefona kupio je i zaštitnu futrolu.
CTR (Click Through Rate) – predstavlja odnos između broja klikova i broja impresija. Izražava se u procentima. Računa se na sledeći način:
CTR = broj klikova / broj impresija
DSP (Demand Side Platform) – predstavlja interfejs (sistem) koji omogućava zakupcima digitalnog prostora za oglašavanje centralizovano mesto za istovremeno upravljanje sa više različitih medijskih inventara. Jedan je od ključnih delova RTB.
DIRECT MARKETING (Direct Response Marketing)– oblik komunikacije u kojem organizacija ili biznis direktno, bez posrednika (TV ili radio na primer), komunicira poruku korisnicima. Cilj je aktivacija korisnika kako bi ostvarili određenu radnju poput kupovine ili prijave. Rezultate ovakve komunikacije je jednostavno kvantifikovati. SMS marketing ili email marketing spadaju u ovaj oblik komunikacije.
ENGAGEMENT RATE – metrika sa kojom se susrećemo kod društvenih mreža. Koristi se za kvantifikovanje interakcije (like, share, comment) između korisnika i nekog sadržaja.
EVERGREEN CONTENT – sadržaj koji ne gubi na svojoj vrednosti u pogledu informacija koje pruža bez obzira na vremenski period koji je protekao od trenutka njegovog objavljivanja.
FINGERPRINTING – tehnika praćenja na internetu pomoću koje je moguće identifikovati pojedinca na osnovu internet pretraživača i uređaja koji koristi. Da bi se neki veb sajt ispravno prikazao, internet pretraživač omogućava pristup određenim podacima o korisniku. Ti podaci su rezolucija ekrana koju koristi na svom uređaju, koji operativni sistem, njegovu lokaciju, izabrani jezik. Na osnovu ovih podataka može se pratiti “digitalni trag” korisnika na internetu (fingerprinting).
FREQUENCY – prosečan broj puta koliko je svaki pojedinac bio izložen određenoj reklamnoj poruci.
GRP – suma Rating za jedan ili više programa realizovanih tokom određenog vremenskog perioda.
HASHTAG – reč ili fraza sa znakom # ispred (ne postoji razmak između). Predstavlja način interakcije i konverzacije između korisnika na društvenim mrežama oko određene teme ili sadržaja. Hashtag je karakterističan za Twitter, Instagram i Facebook.
HUT (Households Using Television) – procenat domaćinstava koja su gledala televiziju tokom određenog vremenskog perioda.
INBOUND MARKETING (pull marketing) – predstavlja tehniku koja se fokusira na identifikovanju interesne sfere potencijalnih korisnika i njihovom privlačenju putem edukacije ili pružanjem pomoći u vezi sa tim. Dakle davanje određene vrednosti, odnosno rešavanje nekog problema. Karakteristika ove tehnike je postojanje interakcije sa potencijalnim korisnicima koje se ostvaruje putem sadržaja koji im se stavlja na raspolaganje. Taj sadržaj može biti veb sajt, ebook, blog ili newsletter. Još jedna od karakteristika je visok kvalitet prikupljenih lead-ova na ovaj način.
Navedimo primer. Zanima vas internet marketing i putem Google dolazite na blog koji objašnjava šta je internet marketing. Na blogu se nalazi i ponuda da preuzmete ebook “Kako početi sa internet marketingom u 10 koraka”. Potrebno je samo da ostavite ime, prezime i email što i činite. Nakon nekog vremena počinju da vam stižu newsletter sa tog sajta sa temama koje vas zanimaju, a onda nakon nekog vremena i ponuda da se prijavite na kurs za internet marketing.
INFOGRAPHIC – prikaz popularnog ili kompleksnog koncepta vizuelnim putem na jednostavan način. Često se koristi u oblasti digitalnog marketinga.
KPI (Key Performance Indicator) – način praćenja i vrednovanja uspešnosti određene aktivnosti. Na primer ocena uspešnosti postizanje ciljeva u marketing kampanji. KPI može biti CPA, CTR, CPC itd.
LEAD – osoba ili kompanija koje je na neki način pokazala interesovanje za naš proizvod ili servis. Taj interes može biti popunjavanje nekog formulara, prijava na newsletter ili ostavljanje kontakt podataka.
LONG-TAIL KEYWORD – termin koji se koristi u SEM. Podrazumeva frazu za pretraživanje koja se sastoji od tri ili više reči. Često se sastoji od glavnog termina i dodatnih reči koje bliže opisuju nameru pretrage. Na primer, za frazu “haljina letnja crvena” ključni termin bi bila reč “haljina”.
LTV (Lifetime Value) – predikcija net profita koji se očekuje od kupca tokom nekog budućeg perioda. Na primer ako kupci plaćaju pretplatu na servis za period od godinu dana 100,000, a naša gross marža je 70% i estimirani procenat otkazivanja pretplate je 16%. Tada LTV iznosi 437,500.
MRR (Monthly Recurring Revenue) – prihod od pretplate na mesečnom nivou koji jedan biznis ima.
NATIVE ADVERTISING – vrsta online reklamiranja koja ima formu i funkciju veoma sličnu platformi na kojoj se prikazuje. Cilj ovakvog oglašavanja je da se uklopi sa ostalim sadržajem i ne remeti korisničko iskustvo. Čest primer ovakvog tipa oglašavanja su tekstovi na portalima koji na suptilan, način pričajući o nekoj temi provlače i promovisanje određenog brenda ili proizvoda.
NPT (Non-Prime Time) – termin iz oblasti TV medija planiranja. Predstavlja period dana tokom kojeg mnogo manji broj ljudi konzumira određeni sadržaj. Na primer, ako kažemo da je za jedan TV kanal PT između 17h i 23h, onda bi NPT bilo sve van ovog perioda.
OUTBOUND MARKETING (push marketing) – je tehnika koja se fokusira na plasiranju reklamne poruke što širem auditorijumu, jednosmernoj komunikaciji, direktnom promovisanju proizvoda i davanju razloga zašto ga kupiti. Naziva se još i disruptive marketing jer prekida sadržaj koji je korisnik konzumirao kako bi mu se plasirala reklamna poruka. TV reklame su jedan od primera ove tehnike.
PAGEVIEW – zahtev da se u internet brauzer učita jedan HTML fajl (veb strana) jednog veb sajta.
PII (Personal Identifiable Information) – termin koji se najčešće vezuje za General Data Protection Regulation (GDPR) i podrazumeva bilo koju informaciju na osnovu koje se može identifikovati ili je već identifikovana individua.
POE (Paid, Owned, Earned) – predstavlja model za distribuiranje sadržaja. Obično se koristi u okviru internet marketinga. Sastoji se od tri metode.
Paid – distribuiranje sopstvenog sadržaja putem plaćenih kanala za oglašavanje kako bi privukli saobraćaj.
Owned – distribuiranje sopstvenog sadržaja putem medija i platformi koje posedujemo.
Earned – distribuiranje sadržaja putem kanala koji nisu u našem vlasništvu i ne spadaju u plaćeno oglašavanje. Na primer putem naših korisnika (Word Of Mouth).
PPC (Pay Per Click) – model oglašavanja na internetu gde oglašivač plaća naknadu samo u slučaju kada korisnik klikne na njegov oglas. Naknada koju oglašivač plaća za klik može biti fiksna ili na osnovu licitacije gde se takmiči sa ostalim oglašivačima.
PT (Prime Time) – termin iz oblasti TV medija planiranja. Predstavlja period dana tokom kojeg najveći broj ljudi konzumira određeni sadržaj. Na primer, ako kažemo da je za jedan TV kanal PT između 17h i 23h, to znači da najveći broj ljudi gleda taj kanal tokom tog perioda.
RATING – procenat pripadnika određene populacije (ciljne grupe) koji su gledali određeni program.
REACH – procenat domaćinstava ili ljudi koji su najmanje jedanput videli određeni program. Izražava se kao procenat i ne može biti veći od 100%. Zavisnost između GRP, Frequency i Reach je sledeća:
Reach = GRP / Frequency
RTB (Real Time Bidding) – metod zakupa inventara za oglašavanje na osnovu cene impresije pomoću instant programske aukcije, slične onoj koja se primenjuje na finansijskim tržištima.
ROAS (Return On Advertising Spend) – predstavlja vrednost koju koristimo kao merilo efikasnosti naše investicije. Razlika je što u ovom slučaju posmatramo samo GROSS profit. Računa se na sledeći način:
ROAS = GROSS profit / Investirano
ROI (Return On Investment) – vrednost koju koristimo kao merilo efikasnosti naše investicije. Može se izraziti kao procenat. Predstavlja odnos između GROSS profita umanjenog za vrednost investicije i vrednosti te investicije. Računa se na sledeći način:
ROI = (GROSS profit – Investirano) / Investirano
SaaS (Software as a Service) – metod isporuke softvera koji omogućava da se pristupi podacima sa bilo kojeg uređaja sa internet konekcijom i internet brauzerom.
SEM – tehnika promovisanja biznisa, proizvoda ili usluge putem plaćene promocije na stranama internet pretraživača zajedno sa ostalim, organskim, rezultatima pretrage. Ukoliko se pravilno koristi omogućava oglašivačima da plasiraju svoju ponudu baš u trenutku kada je neko veoma zainteresovan za nju.
SEO (Search Engine Optimisation) – tehnika povećanja kvantiteta i kvaliteta saobraćaja koji dolazi na veb sajt putem pretrage na nekom od internet pretraživača (Google, Bing, Yahoo). Deli se na on-page, off-page i tehničke aktivnosti i podrazumeva optimizaciju velikog broja elemenata jednog veb sajta poput reči koje se nalaze u tekstovima na sajtu, slika, linkova i još mnogih drugih stvari.
SERP (Search Engine Result Page) – veb strana koju prikazuje internet pretraživač (Google na primer) korisniku na osnovu termina pretrage. Sadrži određen broj predloga (linkova) sa kratki opisom ka određenim veb stranama za koje je internet pretraživač procenio da su relevantne za dati termin pretrage u tom trenutku.
SHARE – broj domaćinstava koja su gledala određeni program u odnosu na ukupan broj domaćinstava koja su gledala televiziju u tom trenutku. Izražava se kao procenat i ne može biti veći od 100%. Odnos između HUT, Rating i Share je sledeći:
Share = Rating / HUT
SMB (Small to Medium Business) – naziv za kompanije koje imaju između 10 i 500 zaposlenih.
SOI (Share Of Investment) – u marketinškom kontekstu predstavlja odnos između investicije u jednu marketing aktivnost i ukupnog budžeta za sve predviđene aktivnosti u okviru marketing kampanje ili plana. Izražava se u procentima.
Objasnimo na primeru TV oglašavanja. Ako smo u oglašavanje na jednom TV kanalu investirali 5,000 EUR, a ukupan budžet za TV kampanju nam je 25,000 EUR, onda taj TV kanal ima SOI od 20%.
SOV (Share Of Voices) – termin koji se koristi za plaćeno oglašavanje. Može se odnositi na vidljivost jednog brenda u odnosu na konkurenciju ili na rezultat jednog medijskog kanala u odnosu na ukupni rezultat. Uzmimo primer TV kampanje. Recimo da je naša kampanja ostvarila 1,500 GRP. Ako smo na jednom TV kanalu koji smo koristili u okviru te kampanje, ostvarili 300 GRP, onda taj TV kanal ima SOV od 20%.
SSP (Supply Side Platform ) – tehnološka platforma koja omogućava vlasnicima medija na internetu centralizovano mesto za upravljanje svojim inventarom za oglašavanje koji daju u zakup. Ključan je deo RTB.
SWOT (Strengths Weaknesses Opportunities Threats) – tehnika za analizu trenutne pozicije organizacije ili biznisa. Koristi se obično prilikom pokretanja nove strategije. Obuhvata interne faktore (Strengths, Weaknesses) i eksterne faktore (Opportunities, Threats).
TOP DOWN APPROACH – pristup u kojem se jedan složen sistem raščlanjuje na manje pod-sisteme, a oni potom na još manje celine sve do osnovnih delova. U marketinškom smislu, analiza situacije i definisanje marketing ciljeva se vrši na vrhu organizacije (od strane CEO na primer), a potom dolazi do delegiranja konkretnih zadataka na niže nivoe, na primer kreiranje marketing strategije i taktika za njeno sprovođenje, kao i samo sprovođenje.
UGC (User Generated Content) – termin koji se obično vezuje za internet marketing. Predstavlja bilo koji sadržaj kreiran od strane korisnika nekog online sistema koji se potom koristi u marketing kampanjama jednog brenda. Može biti slika, tekst, video ili recenzija i podrazumeva da njegova inicijalna namena nije bila marketing.
UI (User Interface) – mesto na kojem dolazi do interakcije između čoveka i računara. Predstavlja sredstvo putem kojeg osoba može kontrolisati određenu softversku aplikaciju ili uređaj.
URL (Uniform Resource Locator) – referenca ka određenom sadržaju na internetu (veb strana, slika, dokument) koja pokazuje njegovu lokaciju na internet mreži i određuje mehanizam na osnovu kojeg se on može pozvati.
UP-SELL – termin koji se koristi u internet trgovini. Predstavlja jedan od načina na koji se može uvećati vrednost kupovine. Podrazumeva prodaju skupljeg predmeta kupcu od onog koji je prvobitno planirao. Na primer, kupac je došao na sajt sa namerom da kupi mobilni telefon određene cene, a na kraju je kupio skuplji telefon nego što je inicijalno planirao.
USER (Unique Visitor) – broj nedupliciranih posetilaca na veb sajtu tokom određenog vremenskog perioda. Napomenimo da Google Analytics prikazuje metriku User (Unique Visitor) na osnovu jedinstvenog ID (client ID), koji u vidu kolačića (cookie) ostaje u njegovom internet brauzeru. Iz tog razloga User metrika ne predstavlja realnu sliku o broju ljudi koji su zapravo bili na veb sajtu.
UX (User Experience) – krajnje iskustvo koje korisnik ima sa određenim biznisom i obuhvata sve aspekte interakcije sa njegovim servisima i proizvodima.
WOM (Word Of Mouth) – termin iz oblasti internet marketinga. Predstavlja prenošenje informacije od osobe do osobe sredstvima online komunikacije, kao što su društvene mreže na primer.
Leave a Reply